VIII Festiwal Sztuki w Przestrzeni Publicznej

Otwarte Miasto 2016

Festiwal Sztuki w Przestrzeni Publicznej Otwarte Miasto powstał w celu otwierania Lublina na sztukę. Punktem wyjścia koncepcji 8. edycji festiwalu jest założenie, że miasto jest narracją – a także namysł nad tym, jaką rolę w tej opowieści mogą odegrać realizacje artystów, dla których na czas projektu Lublin zostanie otwarty.

Koncepcja stworzona została ze świadomością, że festiwalowe „otwieranie” dzieje się w mieście, które nie jest dla sztuki „zamknięte”. Wręcz przeciwnie. Jesteśmy w mieście wyjątkowo bogatym w historyczną spuściznę artystyczną. W to inspirujące otoczenie wpisane jest żywe współczesne życie kulturalne. Z Lublinem związane są silne środowiska akademickie i twórcze. Miasto cieszy się gęstą siecią instytucji artystycznych, zarówno publicznych, jak i należących do trzeciego sektora. Wiele z nich, dzięki aktywności i innowacyjnym metodom pracy, zyskało znaczenie daleko wykraczające poza granice Lublina.

Kluczową figurą dla koncepcji 8. edycji festiwalu jest instytucja pomnika. W nowoczesnej kulturze europejskiej (zarówno wschodniej, jak i zachodniej) pomnik należy od podstawowych narzędzi, za pomocą których wypełnia się fizyczne ramy miasta symboliczną treścią. Pomniki są „aktorami” występującymi na miejskiej scenie. Budują dramaturgię urbanistyki. Wprowadzają w przestrzeń miasta określony zbiór postaci, wydarzeń i idei – zbiór tworzący reprezentację wartości, z którymi społeczność miasta gotowa jest się utożsamiać.

Wokół pomników ogniskują się spory o wyobrażenia i wartości, jakie zdaniem różnych grup społecznych powinny być artykułowane i podkreślane w przestrzeni publicznej. Mowa pomników jest elokwentnym, komunikatywnym językiem, za pomocą którego różni aktorzy życia zbiorowego mogą wyrazić się na gruncie miasta. Inicjatorami budowy pomników bywają władze, ale również jednostki, organizacje, komitety obywatelskie. Artyści odgrywają zazwyczaj rolę wykonawców ideologicznych programów sformułowanych przez fundatorów pomników.
Na czas festiwalu Otwarte Miasto wprowadzamy w ten podział ról zmianę. Artyści otrzymają moc sprawczą.

Festiwal Otwarte Miasto polega między innymi na podzieleniu się z artystami władzą nad symboliczną przestrzenią miasta. W 8. edycji festiwalu artyści skorzystają z tej władzy, wzbogacając zbiór lubelskich monumentów, o grupę autorskich, nowych, tymczasowych pomników.

Stach Szabłowski / kurator festiwalu Otwarte Miasto 2016